نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

3 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

چکیده

بسترهای روایی مؤثر بر بازنمایی‌های عاشقانه در میان ده رمان نوجوان فارسی
 چکیده
عشق از اصلی‌ترین مضامین تاریخ ادبیات فارسی است؛ چه در قالب‌های منظوم و منثور و چه در اشکال روایی و غیرروایی‌اش. باوجود گستردگی، تکرر و شناسندگی ِدیرپایش، رمان ِنوجوان، سهم اندکی از این بن‌مایه‌ی کهن ادب فارسی داشته است. در این جستار، با روش تحلیل محتوای کیفی، به‌دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که بازنمایی عشق در رمان‌های واقع‌گرای نوجوانی که در سال‌های پس از انقلاب اسلامی تا سال 1400 منتشر شده‌اند، متأثر از کدام بسترهای روایتی است؟ نتیجه‌ی پژوهش نشان می‌دهد در رمان‌های نوجوانِ فارسی، چهار بستر روایی وجود دارد که خویشکاری‌های عاشقانه برروی آن‌ها بازنمایی می‌شوند. این بسترها عبارتند از: تنهایی: با حرکت از تنهایی ِفیزیکی به تنهایی ِروان‌شناختی؛ تضاد طبقاتی: با حرکت به‌سمت فقدان تضاد طبقاتی؛ کانونی‌شدگی ِمعشوق: با حرکت از کانونی‌سازِ مذکر به کانونی‌سازِ مؤنث و فضا: با حرکت از بازنمایی عشق در روستا به بازنمایی عشق در شهر نیز مشخص شد تحول در هریک از این بسترها، می‌تواند به‌صورت بالقوه به دگرگونی‌ در بسترهای روایی دیگر منجر شود.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effective Narrative Infrastructures on Love Representations in 10 Persian Young Adult’s Novels

نویسندگان [English]

  • Atefeh Jamali 1
  • Faramarz Khojasteh 2
  • Zahra Movassagh 3

1 Accoicate prof in Persian and Literature Language of University of Hormozgan, Bandarabas, Iran

2 Accoicate prof in Persian and Literature Language of University of Hormozgan, Bandarabas, Iran

3 Accoicate prof in Persian and Literature Language of University of Hormozgan, Bandarabas, Iran

چکیده [English]

Persian literature, with its rich background in lyrical literature, has created unique patterns and metaphors for expressing love, which have been widely utilized in both popular and serious literature. This research aims to identify the similarities and differences in the representation of love in adolescent novels. The study seeks to uncover the "narrative frameworks" that influence the romantic elements in these novels. Instead of focusing on the visible elements of the story, this study emphasizes the invisible and underlying layers that underpin the representation of love in these works. The research demonstrates that these narrative frameworks, as textual conditions, play a crucial role in shaping and evolving romantic elements, and their changes can also influence other narrative frameworks. Ten realist novels published between 1978 and 2021 have been examined in this research, while other genres, such as fantastic stories or short stories, have been excluded from this study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • young adult novels
  • love
  • romantic representations
استیونز، جان. (1388). «جنسیت و نوع ادبی». ترجمه‌ی اسماعیل حسینی، دیگرخوانی‌های ناگزیر، به‌کوشش مرتضی خسرونژاد، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صص 91-112.
الیاده، میرچا. (1392). آیین‌ها و نمادهای تشرف. ترجمه‌ی مانی صالحی‌علامه، تهران: نیلوفر.
آبراهامیان، یرواند. (1396). «قدرت‌ها و ضعف‌های جنبش کارگری در ایران در سال‌های 1320-31». ترجمه‌ی سهیلا ترابی، مجموعه‌مقالات جامعه‌شناسی سیاسی ایران، شیرازه، صص 216-254.
آلندی، رنه. (1378). عشق. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: توس.
پراپ، ولادیمیر. (1398). ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمه‌ی فریدون بدره‌ای، تهران: توس
جمالی، عاطفه و فرامرز خجسته. (1393). «بررسی کارکرد فانتزی؛ همچون تمهیدی کلیشه‌شکن در داستان‌های برگزیده‌ی کودک و نوجوان پس از انقلاب اسلامی». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی 5، شماره‌ی1، صص 1-26.
جهانگیریان، عباس. (1391). جنگ که تمام شد بیدارم کن. تهران: افق.
ــــــــــــــــــ. (1394). سایه‌ی هیولا، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
حسن‌زاده، فرهاد. (1390). عقرب‌های کشتی بمبک. تهران: افق.
ــــــــــــــــ. (1393). این وبلاگ واگذار می‌شود. تهران: افق.
خانیان، جمشید. (1393). عاشقانههای یونس در شکم ماهی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
خرامان، مصطفی. (1392). دختران علیه دختران. تهران: افق.
خوشکار، شادی. (1390). روزنوشت‌های درخت ته کلاس. تهران: چکه.
دِیل‌پارکر، رابرت. (1400). مفاهیم کلیدی در روایت‌شناسی در نقد ادبی با رویکرد روایت‌شناسی، ترجمه‌ی حسین پاینده، تهران: نیلوفر.
شارع‌پور، محمود. (1395). جامعه‌شناسی شهری. تهران: سمت.
فاضلی، مهبود؛ علیپور، مهسا. (1394). «بازنمایی عشق به جنس مخالف در داستان‌های نوجوانان». مجموعه‌مقالات پنجمین همایش ملی ادبیات کودک و نوجوان، صص 812-835.
فرزانفر، جواد. (1394). «بررسی چگونگی تجلی عشق در رمان نوجوان ایرانی». در مجموعه‌مقالات پنجمین همایش ملی ادبیات کودک و نوجوان، صص 836-855.
فروم، اریک. (1394). هنر عشق ورزیدن. ترجمه‌ی پوری سلطانی، تهران: مروارید.
فروید، زیگموند. (1343). سه رساله درباره‌ی نظریه‌ی جنسی. ترجمه‌ی هاشم رضی، تهران: آسیا
کبیرنژاد، معصومه. (1392). بررسی و تحلیل درونمایه‌ی عشق در رمان نوجوان بین سال‌های 1380-1390. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
کریم‌زاده، مینو. (1389). قلب‌های نارنجی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ماه‌زاده، جواد. (1393). ریحانه دختر نرگس. تهران: پارسه.
مختاری، محمد. (1377). هفتادسال عاشقانه. تهران: تیراژه.
مرادی، ایوب؛ چالاک، سارا. (1400). «نوع‌شناسی عشق در رمان‌های فرهاد حسن‌زاده براساس الگوی رابرت استرنبرگ». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی 12، شماره‌ی 2، (پیاپی24)، صص 233-262.
مرادی‌‌کرمانی، هوشنگ. (1381). نخل. تهران: معین.
مسعودنیا، حسین؛ فروغی، عاطفه. (1391). «بررسی جایگاه رمان در شناخت گفتمان سیاسی در ایران پس از انقلاب مطالعه‌ی موردی 1376-84». دانش سیاسی و بین‌الملل، شماره‌ی 2، صص102-128.
نیکولایوا، ماریا. (1388الف). «بزرگ شدن، دوراهی ادبیات کودک». ترجمه‌ی غزال بزرگمهر، دیگرخوانی‌های ناگزیر، به‌کوشش مرتضی خسرونژاد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صص 497-546.
ــــــــــــــ. (1388ب). «فراسوی دستور داستان». ترجمه‌‌ی غزال بزرگمهر، دیگرخوانی‌های ناگزیر، به‌کوشش مرتضی خسرونژاد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صص 547- 590.
هلم، بنت. (1394). دانشنامه‌‌ی فسلفه‌ی استنفورد: عشق. ترجمه‌ی ندا مسلمی، تهران: ققنوس.