نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امیرحسین زنجانبر ¹
• رحیم رحیمی ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد زبانشناسی رایانشی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران. تهران. ایران

² دبیر مقطع متوسطه دوم، دبیرستان شهید رجایی و هنرستان شهید حججی؛ شهرستان قرچک

چکیده

عناوین تایپوگرافیک هم وجه خوانداری (مفهومی زبان‌شناختی) دارند و هم دیداری (مفهومی زیبایی‌شناختی). بنابراین از طریق دو گونه برهم‌کنش در مفهوم‌سازی طرح روی جلد مشارکت می‌کنند: یکی، از طریق برهم‌کنش برون‌نوشتاری و دیگری، از طریق برهم‌کنش درون‌نوشتاری. برهم‌کنش درون‌نوشتاری عبارت است از تعامل وجه خوانداری با وجه دیداری عنوان (وجه تایپوگرافیک آن). برهم‌کنش برون‌نوشتاری عبارت است از تعامل عنوان اصلی با تصویر و سایر نوشته‌های روی جلد. هدف این پژوهش بررسی چگونگی تعامل درون‌نوشتاریِ صورتِ تایپوگرافیک با مفهوم زبان‌شناختی عنوان است. پژوهش پیش‌ِرو به این پرسش پاسخ می‌دهد که برهم‌کنشِ وجوه خوانداری و دیداریِ عنوان چگونه طرح روی جلد را مفهوم‌سازی می‌کند؟ روش تحقیق تحلیل محتوای کیفی جهت‌دار است و رهیافت پژوهش مبتنی بر نظریه‌ی برهم‌کنش متن-تصویر اسکات و نیکولایوا. داده‌ها به روش هدفمند انتخاب شده‌اند و نمونه‌ی آماری این پژوهش شامل بیست و هشت عنوان از رمان‌های نوجوان است که اولا طرح جلد آنها دارای عناوین تایپوگرافیک فارسی است، ثانیا در بازه‌ی سال‌های 1387 تا 1402 انتشار یا بازنشر یافته‌اند. منظور از «عناوین تایپوگرافیک» عنوان‌هایی است که وجه بصری آنها تصویر خاصی را بازنمایی می‌کند. نوآوری پژوهش حاضر در این است که نظریه‌پردازان فوق‌الذکر برهم‌کنش نوشتار و ابژه‌ی فرا‌نوشتاریِ تصویر را مطمح نظر قرار داده‌اند، لیکن پژوهش حاضر با تسری روش دسته‌بندی ایشان، برهم‌کنشی درون‌نوشتاری را مورد توجه قرار می‌دهد. نتیجه‌ی پژوهش نشان می‌دهد که یکی از مهمترین عوامل نقش‌آفرین در نحوه‌ی ارتباط خواننده‌ی نوجوان با عنوان کتاب، نوع برهم‌کنشی است که بین دو وجه تایپوگرافیک و زبان‌شناختی عنوان حاکم است.

کلیدواژه‌ها

• رمان نوجوان
• طراحی جلد
• تایپوگرافی
• نیکولایوا

موضوعات

• ادبیات کودک و نوجوان ایران

عنوان مقاله [English]

The Intra-textual Interactions of the Title Logotypes in the Cover Desings of Young ‎Adult Novels Based on Scott-Nikolajeva’s Theory

نویسندگان [English]

• Amir Hossein Zanjanbar ¹
• Rahim Rahimi ²

¹ MA student of Computational linguistics- Faculty of New Sciences and Technologies- Tehran University- Tehran-Iran

² Second secondary teacher, Shahid Rajaei High School and Shahid Hojaji; Qarchak city.

چکیده [English]

Logotype is a written sign which has both a reading aspect (a linguistic concept) and a visual aspect (an aesthetic concept). The titles of children’s and young adults’ books which use special and creative typographies are examples of logotypes. The logotype of the title of the book contributes to the conceptualization of the cover design through intra-textual and extra-textual interactions. Intra-textual   interaction is the interplay of the reading aspect of the title with its visual aspect (its typographic aspect). Extra-textual interaction is the interplay between the main title with other images and words on the book cover. The aim of this research is to analyze the intra-textual interaction between the typographic form with the linguistic concept of the title. The questions of the research are as follows: In the graphic of the titles of young adult novels, what is the interaction on the intra-textual level, i.e. the interplay of the visual aspect of a typography with its linguistic aspect? How can we extend the classification method proposed by Scott and Nikolajeva from the extra-textual interaction to intra-textual interaction?

کلیدواژه‌ها [English]

• children’s book
• typography
• pictogram
• metaphotonomy
• metaphorical and figurative axes
• Roman ‎Jakobson