نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه زبان ادبیات فارسی دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی دانشگاه پیام نورتهران ، ایران
2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، اصفهان، ایران
3 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانها، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
چکیده
پروین دولت‌آبادی هم در شعر کودک صاحب آثار شایان توجهی است و هم دستی در شعر بزرگ‌سال دارد. او از معدود شاعرانی است که شعرهایش در شصت سال اخیر همواره در کتاب‌های درسی جایگاهی داشته و شاید شعر هیچ شاعر دیگری در شعر کودک و کتاب‌های درسی این مایه حضور و بروز نداشته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از روش کتابخانه‌ای و میدانی، یعنی استفاده از دست‌نوشته‌های شاعر و مصاحبه با خانواده‌ی او به معرفی و تبیین ابعاد شخصیتی پروین پرداخته‌ایم؛ به همین دلیل این بخش دربردارنده‌ی نکات تازه‌ای درباره‌ی شاعر و ابعاد شخصیتی اوست، سپس به روش توصیفی‌تحلیلی دلیل اقبال به شعر کودک پروین و همچنین تفاوت اشعار او را با مقایسه‌ی سروده‌های کودک و بزرگ‌سال او براساس رویکرد نقد خواننده‌محور از ایدن چمبرز بررسی کرده‌ایم. با مقایسه‌ی اشعار او در ژانر کودک و بزرگ‌سال براساس چهار مؤلفه‌ی این نظریه (سبک، زاویه دید، طرفداری و شکاف‌های گویا) آشکار می‌شود که پروین به‌صورت کاملاً هدفمند به سرودن شعر برای کودکان پرداخته و هر چهار مؤلفه در شعر کودک او گویای توجه شاعر به خواننده‌ی نهفته در متن است. به‌طور نمونه در ساحت سبک، جهان ممکن شعر کودک برآمده از خیال‌پردازی‌ها و واقعیت‌گریزی‌های کودکانه است؛ حال آنکه شعر بزرگ‌سال پروین از جهان واقعیت وارد جهان ممکن می‌گردد و در آن کاربست استعاری و نمادین موتیف‌ها بیشتر است. از منظر نظام واژگانی در شعر بزرگ‌سال از کلمات ادبی بیشتر استفاده شده است؛ درحالی‌که در ژانر کودک تکرار و استفاده از واژگان و جملات ساده و خودکار بسامد بیشتری دارد. در حوزه‌ی روایت، شاعر با استفاده از زاویه دید اول‌شخص و کانون‌گری کودکانه وحدت خود را با مخاطب خردسال مستحکم می‌سازد. همچنین شاعر در حوزه‌ی شکاف‌های گویا، سپیدخوانی و پرکردن خلأهای متن، خواننده‌ی کودک و بزرگ‌سال را براساس ژانر شعر خود در نظر داشته است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Comparing Parvin Dowlatabadi’s Children’s and Adults’ Poetry Based on the Idea of “the Implied Reader”
نویسندگان [English]
- Zahra Aghababaii khuzani 1
- Hosein Masjedi 2
- Samane Abedi dolat abadi 3
1 Assistant Prof in Persian Language and literature of payam noor university , Tehran , Iran
2 Director of Department of Literature payameNoor of Isfahan, Isfahan, Iran
3 MA Student in Persian Language and literature of, payame noor university Tehran Iran
چکیده [English]
Parvin Dowlatabadi has written remarkable poems both for children and for adults. She is one of the few poets whose poems have had a permanent place in textbooks in the recent 60 years. Perhaps no other poet has been present in children’s literature and in textbooks. In this study, we have first introduced the different dimensions of the poet’s personality using a library and field research, including consulting her manuscripts and conducting interviews with the poet’s family members. This section, therefore, contains new insights into the poet’s personality. Afterwards, we have investigated the reasons behind the popularity of her children’s poems in comparison with her adults’ poems by the use of the reader-response approach of Aidan Chambers and discussed the differences between her children’s and adults’ poetry. The analysis of her children’s poems based on the four components of this theory (style, point of view, advocacy, and narrative gaps) reveals that she has engaged in writing poetry for children purposefully as the presence of all the four elements in her poetry can be considered as an indication of her attention to the implied reader of the texts.
کلیدواژه‌ها [English]
- Aidan Chambers
- Parvin Dowlatabadi
- children's poetry
- implied reader
)