نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا آقابابایی خوزانی ¹
• سمانه عابدی دولت آبادی ²

¹ گروه ادبیات فارسی دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی دانشگاه پیام نورتهران ، ایران

² گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانها، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

چکیده

پروین دولت‌آبادی هم در شعر کودک صاحب آثار قابل توجهی است و هم دستی در شعر بزرگسال دارد. او از معدود شاعرانی است که شعرهایش در همۀ ادوار شصت سال اخیر همواره در کتاب‌های درسی جایگاهی داشته است. شاید هیچ شاعر دیگری در شعر کودک و کتاب‌های درسی این مایه حضور و بروز نداشته. در این پژوهش ابتدا بااستفاده از روش کتابخانه‌ای و میدانی، یعنی مصاحبه با خانوادۀ شاعر به معرفی و تبیین ابعاد شخصیتی این شاعر پرداخته‌ایم؛ به همین جهت این بخش حاوی نکات تازه‌ای درباب شاعر و ابعاد شخصیتی اوست، سپس به روش توصیف-تحلیلی دلیل اقبال به شعر کودک پروین را با مقایسۀ سروده‌های کودک و بزرگسال او براساس رویکرد نقد خواننده‌محور از ایدن چمبرز بررسی کرده و تفاوت شعر کودک و بزرگسال او را براساس این نظریه تبیین کرده‌ایم.
با مقایسۀ اشعار او در ژانر کودک و بزرگسال براساس چهار مؤلفۀ‌ این نظریه (سبک، زاویه‌دید، طرفداری و شکاف‌های گویا) آشکار می‌شود که پروین به صورت کاملاً هدفمند به سرودن شعر برای کودکان پرداخته و هرچهار مؤلفه در شعر کودک او گویای توجه شاعر به خوانندۀ نهفته در متن است. به‌طور نمونه درساحت سبکی جهان ممکن شعر کودک برآمده از خیال‌پردازی‌ها و واقعیت‌گریزی‌های کودکانه است؛ حال‌آنکه شعر بزرگسال پروین از جهان واقعیت وارد جهان ممکن می‌گردد و در آن کاربست استعاری و نمادین موتیف‌ها بیشتر است. از منظر نظام واژه‌های زبانی در شعر بزرگسال از واژگان ثقیل و ادبی بیشتر استفاده شده؛ درحالیکه در ژانر کودک بسامد تکرار و واژگان و جملات ساده بیشتر است. در حوزۀ روایی شاعر با استفاده از زاویه‌دید اول شخص و کانون‌گری کودکانه وحدت خود را با مخاطب خردسال مستحکم می‌سازد. همچنین شاعر در حوزۀ شکاف‌های گویا، سپیدخوانی و پرکردن خلأهای متن خوانندۀ کودک و بزرگسال را براساس ژانر شعر خود در نظر داشته است.

کلیدواژه‌ها

• ایدن چمبرز
• پروین دولت‌آبادی
• خوانندۀ درون متن
• شعر کودک

موضوعات

• ادبیات کودک و نوجوان ایران

عنوان مقاله [English]

Comparison of Parvin Dolatabadi's children's and adult's poetry from the point of view of the reader in the text

نویسندگان [English]

• zahra aghababaii khuzani ¹
• samane abedi dolat abadi ²

¹ persian literature of payamenoor university of Tehran , Iran

² Persian literature department of literature and languages faculty, payame noor university of Tehran Iran

چکیده [English]

Abstract
Parvin Dolatabadi is one of the poets who owns works in children's and adults poetry. She is considered one of the few female poets. Her poems have always had a place in text books throughout the last 60 years. perhaps no other poet in child poetry and text books this has not been present all the much there fore, she can be called the mother of children's poetry. In this study, we first in traduced and explained the dimensions of the poet's personality using a library and field method, interviews with the poet's family. For this reason this section contains new insights in to the poet's personality and personality dimensions. The poet's child and adult anthems have been explored based on the reader-driven critique approach of Aidan Chambers the difference of poetry the child and his adult are explained according to this theory. Ultimately based on the four components of this theory (style, viewing angle, sidestepping, illustrative and comparative gaps. Her poems unfold in the genre of children and adults. Parvin on a completely purposeful basis-of the author in her child's poem is indicative of the poet's attention to the reader lies in the text.

کلیدواژه‌ها [English]

• Aidan Chambers
• Parvin Dolatabadi
• child's poetry
• reader within the text